İzmir Büyükşehir Belediyesi Köy Tiyatroları, hem izleyenlerin hem de oyuncuların hayatlarını dönüştürerek onlara sanat yoluyla farklı bakış açıları kazandırıyor. Köy kahvesinin önünden geçmeye çekinirken kahvede tiyatro yapmaya başlayan, tarlada çapasını bırakıp provalara koşan, bir yandan hayvancılık bir yandan tiyatro yapan onlarca oyuncu, İzmir’den sanata ve hayata dair kıymetli bir ileti veriyor.
Türkiye’de birinci defa Köy Tiyatroları ünitesini kurarak kırsalda yaşayan yurttaşları sanatla buluşturan İzmir Büyükşehir Belediyesi, hem köy halkının hem de oyuncularının hayatını değiştirdi. Birden fazla orta yaş üstü bayanlardan oluşan tiyatro grupları, aldıkları oyunculuk eğitimlerinin akabinde büyük bir özgüvenle sahneye çıktı. Tiyatro sayesinde içe kapanık hayatlar canlandı, toplumsal roller kırıldı. Bayanlar daha evvel önünden geçmeye çekindikleri kahvenin ortasında artık tiyatro yapmaya başladı. Bir yandan hayvancılıkla uğraşan öteki yandan tiyatrocu kimliğiyle turnelere katılanlar, elindeki çapayı tarlada bırakıp tiyatroya koşanlar, sanatın dönüştüren gücünü gözler önüne serdi. Köy Tiyatroları sahnesi, sırf bir performans alanı değil tıpkı vakitte bir güzelleşme yeri haline de geldi. Tiyatro dayanağı ile kanseri atlattığını söyleyen de var, 90 yaşına merdiven dayayıp tiyatro sayesinde gençleştiğini lisana getiren de. İzmir’in 10 farklı noktasında kurulan Köy Tiyatroları, bugüne dek 200’e yakın şov yaparak 24 bin seyirciye ulaştı. Proje, çeşitli yarışlardan elde edilen ödüllerle taçlandı.
“Kahvenin önünden geçmeye çekinirdik, kahvede oyun oynar olduk”
Ulamış Köy Tiyatrosu’nun oyuncusu 76 yaşındaki Ayşe Duruk, başlarda tiyatro yapmaya çekinse de artık tiyatrosuz yapamıyor. Ailecek tarımla uğraştıklarını belirten Duruk, “Bir gün köyde tiyatro eğitimlerinin başladığını söylediler. Görmeye gittim lakin kaydolmak istemedim, ‘Ben yapamam’ dedim ancak hocamız bana rol vermiş. Sonra tiyatroyu çok sevdim. Elimde bastonumla tiyatro sahnesindeyim. Evvelden kahvenin önünden geçmeye çekinirdik. Tiyatroyla tanışınca kahvede oyun oynar olduk. Kendimize inancımız geldi” dedi.
Televizyona, radyoya çıktığını söyleyen Duruk, kelamlarına şöyle devam etti: “Artık tanınıyoruz. Tiyatroya başlamadan evvel kimileri ‘gidip de ne yapacaksın?’ diye sorguladı fakat ben tiyatroyu sevdim. Şu an sıhhatim nedeniyle tarlada çalışamıyorum fakat tiyatroya gidiyorum. Tiyatro hayatımın bir modülü oldu. Biz üç jenerasyon tiyatro oynuyoruz. Bana bu türlü bir hayatımın olacağını söyleseler aklıma gelmezdi. İzmir Büyükşehir Belediyesi bize dayanak vermese bunları yapamazdık. Tiyatro sayesinde görmediğim kentleri gördüm. Turne yaptık, oyunlar oynadık.”
Bir yandan hayvancılık bir yandan tiyatroculuk
Ulamış köyünde pazarcılık ve hayvancılık yapan 49 yaşındaki Aslı Esenli de çocukluk hayalini tiyatro sahnesine çıkarak gerçekleştirdi. Tiyatrocu olmayı çok istediği için yeğenini tiyatro kursuna yazdıran, akabinde Köy Tiyatroları projesinin başlamasıyla Ulamış takımına dahil olan Esenli, “İlk sahneye çıktığım an benim için gurur vericiydi. Köyümüzün yaşlıları da oynamaya heveslendi. Evvelce kahvenin önünden geçmeye çekinirlerdi lakin sonra herkes zincirleri kırdı. 84 yaşındaki halamı bile tiyatroda oynattık. Ben provalardan bir gün evvel hayvanlarımın yemlerini hazırlıyorum. Sabah erkenden onları besleyip provalara koşarak gidiyorum. Meskene döndüğümde sütleri süzüyorum, kaynatıyorum, peynir yapıyorum. Haftada bir gün de pazara çıkıyorum. Günüm ağır geçiyor lakin tiyatroda çok memnun oluyorum. Oyunlar oynayıp mükafatlar alacağımızı hiç hayal etmemiştim. Gayemiz şenliklere katılıp mükafatlar almak, Avrupa’ya açılmak” diye konuştu.
Tarlada çapa, sahnede oyun
60 yaşındaki Fatma Masraf ise Ödemiş’te çiftçilik yaparak geçimini sağlıyor. Bir yandan çalışıp bir yandan da Konaklı Köy Tiyatrosu grubu ile sahneye çıkan Masraf, “Tiyatroya gitmeye birinci diğer çok çekindim ve işlerimi mazeret ettim. Biz bayanların tiyatro yapması abes bir durumdu ancak yeterli ki gitmişim. Hayatımda çok şey değişti. Etrafımızda de ‘Koskoca bayanlar, ne işiniz var orada?’ diyenler oldu lakin artık herkes alıştı. Ben de gururla tiyatroya gittiğimi söylüyorum. Tiyatro bizi rahatlattı. Bakış açımızı değiştirdi. Tarladan dönünce bazen yorgunluktan yemek bile yiyemiyoruz ancak tiyatro varsa her şeyi bırakıp severek gidiyorum. Ben her gün tarladayım. Prova günü işlerimi bir an evvel bitirip vaktimi tiyatroya ayırıyorum” diye konuştu.
“Bir doktor hastanede, bir doktor sahnede iyileştirdi”
11 yıldır faaliyet gösteren, 3 yıl evvel de İzmir Büyükşehir Belediyesi Köy Tiyatroları ünitesine bağlanan Ürkmez Bayan Tiyatrosu’nun oyuncularından 60 yaşındaki Gülay Erdoğan, 8 yıldır sahne tozu yutuyor. Arkadaşını tiyatro sahnesinde izledikten sonra oyuncu olmaya karar verdiğini belirten Erdoğan, 2021 yılında kansere yakalandığını ve hastalığı atlatmasında tiyatronun da tesiri olduğunu söyledi. Sıkıntı günler geçirdiğini lisana getiren oyuncu, “Yoğun bakım sürecinde 3 ay tiyatrodan farklı kaldım. Dördüncü ay tiyatroya yeniden geldim. Hastanede doktor beni iyileştirdi, başka bir doktor olan Başkanımız Dr. Cemil Tugay da beni bu tiyatro ile bir kere daha güzelleştirdi. Tiyatroda olmaktan çok memnunum. Ben önemli bir hastalık geçirdim ancak hiç ‘ben hastayım’ demedim. Dün ilacımı aldım, akabinde Ödemiş’e gidip oyunumu oynadım. Bu sabah yeniden sahnedeyim” sözlerini kullandı.
Ekibin tek erkek oyuncusu
Ürkmez Bayan Tiyatrosu’nun tek erkek oyuncusu 81 yaşındaki Tezcan Alkurt da yakalandığı kanseri atlatmasında tiyatronun tesiri olduğunu lisana getirdi. Ankara Devlet Tiyatrosu’nda işçi olan babası sayesinde çocukluğundan bu yana pek çok tiyatro oyunu izlediğini ve tiyatronun çocukluk aşkı olduğunu söyleyen Alkurt, tiyatro ile iç içe olmasına karşın babasının konservatuvara girmesine onay vermediğini anlattı. 2017 yılında Ürkmez’e yerleşen Alkurt, “Tiyatro eğitimleri olduğunu öğrenince dünyalar benim oldu ve koşa koşa derse gittim. Eğitimde benden diğer erkek yoktu. Şu anda da takımdaki tek erkek benim. Birçok arkadaşım ‘Kadınların ortasında ne işin var?’ dedi lakin benim için bu hiç kıymetli değildi. Bu tiyatroda bilhassa bayanların meseleleri lisana getiriliyor. Bu tam da benim istediğim bir şeydi. Tiyatro, yaşanılan meseleleri haykıran, insanların yüzüne söyleyen bir sanattır. 2016’da cilt kanserine yakalandım ve pandemi devrinde hastalığım 3. evreye geçmişti. Hastanede tedavi görüyordum ancak bu tiyatro da benim için farklı bir tedavi oldu. Zira sahnede hastalığımı unutuyordum. Bunun için Liderimiz Dr. Cemil Tugay’a da yürekten teşekkür ediyorum. Bizimle çok ilgileniyor ve dayanak veriyor” kelamlarına yer verdi.
86’lık oyuncuya tiyatro ile gençlik aşısı
Ürkmez Bayan Tiyatrosu’nun en yaşlı oyuncusu 86 yaşındaki Müjgan Hasdemir, tiyatro sayesinde gençleşen oyuncular ortasında yer alıyor. 11 yıl evvel tiyatroya başladığını tabir eden Hasdemir, “Ben çeşitli kurslara geliyordum. Bir gün tiyatro kursu açılacağını duyduk ve katıldık. Bugüne dek yedi oyunda oynadım. Güzel ki Vedat Hoca’yı tanıdım, ona minnet borçluyum. Zira hayatım değişti. Sabah hasta üzere kalkıyordum ancak şu anda sağlıklıyım. Zira bir gayem var. Tiyatroya koşarak geliyorum. Burası bana gençlik aşısı oldu. Şayet konutta kalsaydım tahminen de hayatta yoktum. Etrafımdan çok hoş yansılar aldım, takviye gördüm. Pek çok bireyden övgü aldım. Torunlarım çok memnun, arkadaşlarına gururla bahsediyorlar” dedi.
24 bin izleyici, beş ödül
İzmir Büyükşehir Belediyesi Köy Tiyatroları Genel Sanat Koordinatörü Vedat Murat Hoş de 3 yılda pek çok yurttaşa tiyatro eğitimi verdiklerini belirtti. Eğitimlerin akabinde sahnelere çıkıldığını kaydeden Hoş, “Sanata ve tiyatroya ulaşmakta zorluk çeken kırsal bölgelerde yaşayan insanların sanatla harmanlanması, örf ve geleneklerini gelecek kuşaklara tiyatro vasıtasıyla aktarmalarına dayanak olmaya çalıştık. Birinci başta üç-dört köyle başlayan öykümüz, 10 köy ve 200 iştirakçiyle devam ediyor. İzmir’in pek çok yerinde ve farklı vilayetlerde 200’e yakın şov ve 24 bin seyirciye ulaştık. Mükafatlar aldık. Bu çalışmada yaş sınırlaması getirmedik fakat çoklukla yaş ortalaması yüksek ve bayanlardan oluşan bir kitle ile çalışıyoruz. Onlar kendi kıssalarını anlatırken doğallıklarını bozmadan gerçekçi bir duruş sergiliyor” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
